In de komende weken viert betaald verlof zijn 83ste verjaardag. Hoewel dit op dit moment vanzelfsprekend lijkt, is het belangrijk om te onthouden dat dit het resultaat is van een felle strijd van vrouwen en mannen die hebben besloten om buiten het kader van hun tijd te denken.
Met terugwerkende kracht. Aan de basis van deze opmars lag de sociale onrust van de jaren dertig van de vorige eeuw, veroorzaakt door de grote economische inzinking. Als gevolg van de stijging van extreem rechts en de hoge werkloosheid worden er bewegingen georganiseerd. In juni gingen de havenarbeiders van de Antwerpse haven in staking en de beweging werd al snel nationaal, gevolgd door de Metaalarbeiders en mijnwerkers. Werknemers eisen een minimuminkomen, de 40-urige werkweek, maar ook de eerste betaalde vakantie.
Geschokt door deze historisch belangrijke beweging zal de Belgische regering het voorbeeld van de Franse regering van het Front Populaire in Frankrijk volgen door de eerste wet aan te nemen die betaald verlof invoert: verlof en vrijetijdsactiviteiten die tot nu toe voorbehouden waren aan enkele welgestelde sociale groepen en specifieke beroepen die nu ook voor werknemers mogelijk zijn.
Een situatie die zeer vergelijkbaar is met wat we in de context van de dag vandaag kennen, maar heel anders met betrekking tot de sociale dynamiek van de eisen.
Toch zijn er veel lessen over de huidige situatie uit de geschiedenis van deze prachtige sociale verovering uit te trekken.
Twee van deze lessen zijn duidelijk de pijlers waarop sociale bewegingen zich moeten richten om een sterke dynamiek van vooruitgang en verovering weer op gang te brengen.
De eerste les is dat, zelfs tegenover regeringen met "linkse" participatie, alleen sociale strijd kan leiden tot vooruitgang bij de werkgevers. Zonder de strijd van een stakingsbeweging zou zelfs de Franse regering van het Franse Volksfront een dergelijke concessie aan de werkgevers niet hebben kunnen opleggen. De sociale beweging kan het zich niet veroorloven zich bewust of onbewust te verbergen achter de overheidsparticipatie van partijen die beweren dicht bij haar te staan om de dynamiek van de sociale strijd te vertragen.
In dit verband, en enkele dagen voor een grote mobilisatie in de marge van het proces tegen de voorzitter van het ABVV Antwerpen, is ook de vrijwaring en versterking van de vrijheid van handelen een beslissende factor.
De tweede les die we moeten onthouden, is dat we moeten kijken naar ons vermogen om ons denken en onze beweringen op te bouwen tegen het kader dat wordt opgelegd door degenen die er belang bij hebben om ervoor te zorgen dat er niets verandert. De sociale beweging lijkt vandaag de dag opgesloten te zitten in de matrix van reflectie die door rechts wordt opgelegd en worstelt om er uit te geraken.
Onze sociale verworvenheden werden gesmeed door deze vrouwen en mannen, die ondanks bedreigingen en waarschuwingen van de toenmalige conservatieven en zogenaamde pragmatici besloten uit dit keurslijf te breken. Zouden ze niet schreeuwen terwijl deze utopisten, deze onverantwoordelijke mensen, de economie tot zinken zouden brengen?
Vandaag de dag lijken we niet langer de ambitie te hebben om de hele arbeidswereld uit het kader te halen: of we het nu een markteconomie, arbeidskosten, privatiseringen, concurrentie, Europese verdragen of de gouden regel noemen. Te vaak bouwen we onze eisen op met onze voet op de rem en stellen we ons nu al onze posities van terugtrekking voor.
Sommigen zullen zeggen dat alles destijds gebouwd moest worden en dat het zeker niet beter wordt voor het progressieve kamp. Maar ook in 1936 was niets gemakkelijk, de crisis van 29 jaar was nog niet voorbij en een groot deel van Europa raakte in de greep van het fascisme. Kijk hier......
Om deze geschiedenis niet te herbeleven en onze beweging niet opnieuw te lanceren, is de enige weg die wordt uitgestippeld door al diegenen die ervoor gekozen hebben om mogelijk te maken wat onmogelijk leek. Het is deze weg die we eerst en vooral moeten vinden als we onze rol willen blijven spelen. Als de belangrijkste motor van sociale vooruitgang.......