“Er was eens, duizenden jaren geleden …”. Stakingen zijn zo oud als de wereld, overgeleverd door de Geschiedenis, aanwezig in oude beschavingen. Ze riepen altijd ergernis op, omdat ze de macht van de machtigen op de proef stelden. Omdat ze de dingen op hun kop zetten. Omdat ze altijd een krachtmeting zijn die een machtsstructuur in vraag stelt. Mensen die geminacht worden, organiseren zich plots collectief, aanvaarden de voorwaarden van hun slavernij niet langer. En dan wordt alles mogelijk. Soms verandert een staking … het leven zelf.
Toen de arbeiders van de piramide van Cheops het werk neerlegden omdat hun rantsoenen steeds minder look bevatten - de lokale specerij bij uitstek - was er nog geen hoofdredacteur van La Libre Belgique (ook wel “Léopoldine” genoemd, als spotnaam voor de katholiek-patriottische krant tijdens de “Koningskwestie”) die brulde, de armen ten hemel sloeg en kloeg over “gijzeling”. Nu staat heel België op zijn achterste poten. De “Libre” ook. Toch begon dit verhaal in … 2558 vóór Christus.
Ongeveer duizend jaar later legden collega’s in Deir-El-Medineh, in de Koningsvallei hun beitel neer. Het werk aan een reeks monumenten ter ere van Ramses III viel stil. De reden? Vertraging in de bevoorrading: enkele hompen brood en een beetje bier voor de arbeiders, zakken met graan voor de ploegbazen … Deze proletariërs van de Oudheid bezetten vervolgens tempels en administratieve gebouwen om alle activiteiten te blokkeren. De Rechtbank van Antwerpen bestond nog niet om de “aanvoerders” te veroordelen. Het VBO al evenmin. Ramp: er was zelfs niemand om de kosten van de staking voor de economie van het land te berekenen. Er werd wel een verzoener aangesteld. De arbeiders kregen wat ze vroegen. Oef, de Sfinx had het even warm gekregen.
De mens kan een tijdje het onverdraaglijke verdragen. Maar slechts een tijdje. In de loop der eeuwen bedacht hij honderden manieren om de rug te rechten. En er kwamen evenveel soorten stakingen: spontane en geplande, stiptheidsacties en hongerstakingen, volledige of gedeeltelijke, solidariteitsacties, korte onderbrekingen of krachtmetingen tot het bittere einde …
Uiteraard stoort een onderbreking van de gewone loop der dingen degenen die met de winst gaan lopen. Zodra chefs, bazen of eigenaars de kans schoon zien, proberen ze stakingen of het recht erop onmogelijk te maken. Via onderhandelingen als ze denken in een machtspositie te zitten, anders door dwang of zelfs geweld, indien nodig. Op 1 mei 1886 begonnen duizenden Amerikaanse arbeiders aan een staking voor de “achturige werkdag”. In Chicago lieten de werkgevers vóór het hek rond de Mc Cormick-fabriek de wapens spreken van hun eigen militie: 18 arbeiders werden gedood.
In 2012 stuurde de eigenaar van Meister Benelux huurlingen op pad om de productie te heroveren die door de stakers was geblokkeerd. Arbeiders werden in elkaar geslagen. Momenteel willen Charles Michel en zijn ploeg de vakbondsvrijheden en stakingsrechten inperken.
Een “1984”-scenario?
De “baas” is al tientallen jaren naar de achtergrond verdwenen door het werk van de dominante media die de dominante ideologie verspreiden, de ideologie van de heersende klasse. Zij verbloemen het sociale geweld en vijlen de scherpe kantjes af. Zij verslijten de woorden van de overheersing tot op de draad. De managementboeken trekken een scherm op voor de figuur die de hiërarchie belichaamt. Zij hanteren newspeak zoals “projecten”, “governance” en “partnerships”. Uiteindelijk vinden wij geen woorden meer om uit te drukken wat wij elke dag beleven, de exploitatie, de … klassenstrijd.
De term “klassenstrijd” is door de nieuwlichters al even ouderwets gemaakt als het begrip overheersing en de tegenhanger ervan, onderwerping! In de bedrijven en elders zouden wij vrij en gelijk zijn, zoals in de democratie, maar dan wel achter tralies … Ons daar volledig van overtuigen is een voorwaarde voor de ordehandhaving. Wij moeten meestappen in het verhaal dat wij allemaal in hetzelfde schuitje zitten! Maar wij zijn wel de 99% en de immense rijkdom van het resterende percent moet ergens vandaan komen. Wat is anders de reden voor die verblinding?
Bazen zijn wezens zonder gezicht geworden. Maar de politieke heersers kunnen zich niet verstoppen. In het zuiden van het land gaat het om de “verkozenen” van de MR. Hun beleid neemt de levensomstandigheden van de arbeiders steeds meer in de klem. De inkomsten uit kapitaal schieten de hoogte in, die uit arbeid kwijnen weg. Vóór de crisis maakten dividenden geen 50% uit van de winsten van de bedrijven. Nu al meer dan 80%. De investeringsmiddelen van de bedrijven, noodzakelijk om banen te scheppen, worden weggezogen.
Wij zijn geen politieke partij. Wij zijn geen lobby. Wij zijn geen NGO. Wij zijn geen communicatiebureau. Wij vormen samen een vakbond. Daarom moeten wij tegen het beleid van de MR het enige wapen hanteren dat de Geschiedenis ons in handen geeft: de staking!
Nico Cué
Secretaris-generaal